Στις προσπάθειες του Δήμου Θεσσαλονίκης να στηρίξει την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα, μέσα από τη συνεργασία με φορείς της πόλης, προκειμένου να δημιουργηθεί μια προ-θερμοκοιτίδα νέων επιχειρήσεων αναφέρθηκε ο Δήμαρχος, Γιάννης Μπουτάρης, ως κεντρικός ομιλητής στη στρογγυλή τράπεζα «Η Θεσσαλονίκη της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας» που διοργάνωσε, χθες, Τετάρτη 9 Σεπτεμβρίου 2015, στις 18.00, η Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας στο πλαίσιο της 80ης ΔΕΘ (Συνεδριακό Κέντρο «Νικόλαος Γερμανός» / Περίπτερο 8).
Στη στρογγυλή τράπεζα πήραν επίσης μέρος ο πρύτανης του ΑΠΘ, Περικλής Μήτκας και οι πρόεδροι της ΔΕΘ – Helexpo, Αναστάσιος Τζήκας, του ΕΚΕΤΑ, Αθανάσιος Κωνσταντόπουλος, του ΣΕΒΕ, Κυριάκος Λουφάκης, της ΑΖΚ, Παντελής Αγγελίδης και ο διευθυντής Τεκμηρίωσης και Μελετών του ΣΒΒΕ, Χρήστος Γεωργίου.
Ακολουθεί η τοποθέτηση του Δημάρχου Θεσσαλονίκης:
“Η ανεργία στη χώρα έχει εκτοξευτεί, με τους άνεργους να φτάνουν στο 1,5 εκατομμύριο. Με τους νέους, μάλιστα, η κατάσταση είναι τραγική. Στην ουσία μια ολόκληρη γενιά φαίνεται πως έχει χαθεί.
Ακόμα και αν αύριο κιόλας έρθει η ανάπτυξη, οι υπάρχουσες σήμερα επιχειρήσεις δεν θα μπορέσουν να απορροφήσουν πάνω από το 20% περίπου των ανέργων. Επομένως, η ανεργία θα πρέπει να μειωθεί μέσα από την απασχόληση που θα προκύψει χάρη σε νέες επιχειρήσεις, οι οποίες σήμερα δεν υπάρχουν. Κατά συνέπεια, είναι σημαντικό να ξεκινήσουμε αμέσως να δημιουργούμε τις συνθήκες που θα επιτρέψουν τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων που με τη σειρά τους θα προσφέρουν θέσεις εργασίας για τους σημερινούς δεκάδες χιλιάδες ανέργους, αν δεν θέλουμε να χαθεί άλλη μια γενιά στη μαύρη τρύπα της ανεργίας.
Προφανώς, για να συμβούν αυτά θα πρέπει να έχουμε ανάπτυξη. Αλλά ανάπτυξη χωρίς καινοτομία δεν γίνεται. Γι’ αυτό στόχος μας είναι να συνεισφέρουμε ώστε να αναπτυχθεί η επιχειρηματικότητα και η καινοτομία στη Θεσσαλονίκη. Μπορεί να υπάρχουν επιχειρήσεις στην πόλη που έχουν πετύχει τον στόχο της καινοτομίας – μόνο ενδεικτικά να αναφέρω τις MLS, Olympia, Loufakis, BETA CAE, Exothermia, ISOMAT, ALOUMIL, REDESTOS που είναι λαμπρά παραδείγματα – αλλά δεν φτάνουν.
Το πρόβλημα στη χώρα μας, ωστόσο, είναι τα εμπόδια στην επιχειρηματικότητα και την καινοτομία. Ξεκινώ από την απουσία επιχειρηματικής κουλτούρας. Επικρατεί η αντίληψη ότι το κέρδος είναι κακό πράγμα, ότι ο επιχειρηματίας εκμεταλλεύεται τον εργαζόμενο για το δικό του κέρδος και ότι η σύνδεση εκπαίδευσης με την παραγωγή αποτελεί ξεπούλημα. Απουσιάζει, όμως, και η κουλτούρα της συλλογικής εργασίας και της συνεργασίας, που είναι τα βασικά συστατικά της καινοτομίας. Επιπλέον, υπάρχει υψηλό κόστος εκκίνησης για τις νέες επιχειρήσεις, το οποίο δεν προκαλείται τόσο από το άμεσο οικονομικό κόστος για μια νέα επιχείρηση, αλλά κυρίως από τη γραφειοκρατία και το εχθρικό και διαρκώς μεταβαλλόμενο φορολογικό σύστημα. Αν συνδυάσουμε αυτά με τη μικρή αγορά – αυτό ξεπερνιέται με την εξωστρέφεια των καινοτόμων επιχειρήσεων, οι οποίες πρέπει να στηρίζονται γι’ αυτήν την εξωστρέφεια από την συνολική εξωτερική πολιτική της χώρας και όχι απλώς οικονομικά – και την έλλειψη επενδυτικού κεφαλαίου (ποιος επενδυτής θέλει να επενδύσει σε ένα εχθρικό και διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον; Και επομένως, πώς να συγκεντρωθούν κεφάλαια εδώ;), τότε το μίγμα γίνεται καταστροφικό.
Οπότε τι μπορούμε να κάνουμε στη Θεσσαλονίκη, για να στηρίξουμε την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία;
Η Θεσσαλονίκη είναι πόλη-εκπαιδευτικό κέντρο. Τέσσερα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης λειτουργούν στην πόλη μας (ΑΠΘ, ΠαΜακ, Διεθνές, ΑΤΕΙ-Θ) με αποτέλεσμα το ανθρώπινο δυναμικό να είναι πλούσιο και με εξαιρετικά προσόντα. Αυτοί οι νέοι, στις επιχειρηματικές τους προσπάθειες στηρίζονται από τις υφιστάμενες Θερμοκοιτίδες νεοφυών επιχειρήσεων που λειτουργούν στην πόλη. Παρ’ όλα αυτά, το κόστος εισαγωγής μιας νεοφυούς επιχείρησης σ’ αυτές τις ζώνες καινοτομίας είναι υψηλό, όχι κυρίως εξαιτίας του άμεσου κόστους για μια νέα επιχείρηση, αλλά επειδή απαιτείται μεγάλος χρόνος προετοιμασίας των νέων επιχειρηματιών ώστε να μπορέσουν να λειτουργήσουν τη νέα επιχείρησή τους.
Σ’ αυτό το θέμα έρχεται να προσφέρει ο Δήμος Θεσσαλονίκης, αναλαμβάνοντας την πρωτοβουλία να δημιουργήσει μια προ-Θερμοκοιτίδα που θα μπορεί να «τροφοδοτεί» τις ζώνες καινοτομίας/θερμοκοιτίδες με νέες επιχειρήσεις, οι οποίες, όμως, θα έχουν φτάσει στον απαραίτητο βαθμό ωριμότητας. Στην πρωτοβουλία μας αυτή έχουν ήδη ανταποκριθεί θετικά η Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας, η Τεχνόπολη, τα τέσσερα πανεπιστήμια, ο ΣΕΒΕ και ο ΣΒΒΕ. Στόχος είναι να συμβάλλουμε, ώστε να δημιουργηθεί ένα ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ στη Θεσσαλονίκη, ανοιχτό σε όλους τους φορείς της πόλης που θέλουν και μπορούν να συμβάλλουν στον στόχο του. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στο στάδιο της νομικής προετοιμασίας του εγχειρήματος και πιστεύω ότι θα είμαστε έτοιμοι ως το τέλος της χρονιάς, ώστε από το νέο έτος να ξεκινήσει στην πράξη η όλη προσπάθεια.
Η καινοτομία είναι πολύ συχνά (αλλά όχι πάντα) συνδεδεμένη με την έρευνα. Η Ελλάδα έχει την χαμηλότερη επένδυση στην Ευρώπη σαν ποσοστό του ΑΕΠ – κάτω από το 1% και πιο κοντά στο 0.5%. Η αλήθεια, όμως, είναι χειρότερη: Το μέρος αυτής της επένδυσης που έρχεται από τον ιδιωτικό τομέα (από την παραγωγή) είναι ελάχιστο. Η κρατική επένδυση λοιπόν δεν είναι μόνο λίγη αλλά είναι και (οικονομικά) αναποτελεσματική.
Ωστόσο, ποιος είναι ο ρόλος ενός δημόσιου φορέα στην προώθηση της καινοτομίας και επιχειρηματικότητας;
Απορρίπτω άμεσα τον ρόλο του δημοσίου ως επενδυτή στην επιχειρηματικότητα. Δεν είναι δουλειά του κράτους να υποκαταστήσει τις τράπεζες. Όχι γιατί θα ήταν κακό πράγμα αυτό καθ’ εαυτό, αλλά επειδή είναι μια δουλειά που δεν ξέρει να την κάνει και όποτε το επιχείρησε απέτυχε οικτρά.
Κατά τη δική μου άποψη τρεις ρόλους μπορεί να διαδραματίσει το Δημόσιο.
• πάροχος ενός περιβάλλοντος ευνοϊκού στην επιχειρηματικότητα και στην καινοτομία. Αυτό είναι δουλειά της κυβέρνησης και της βουλής, αλλά στα περισσότερα κράτη της Ευρώπης σημαντικό μέρος αυτού του ρόλου παίζει και η Τοπική Αυτοδιοίκηση, εν είδει άμιλλας ανάμεσα στις πόλεις για να παρέχουν καλύτερη εκπαίδευση, καλύτερη υποδομή κλπ
• ο πάροχος υποδομής. Ακόμη μια φορά έχουμε εδώ την ανεπαρκή σχέση κράτους / αυτοδιοίκησης
• καταλύτης
Ως Δήμος Θεσσαλονίκης, λοιπόν, βοηθάμε λιγάκι στο θέμα της υποδομής – το Οικοσύστημα Καινοτομίας Θεσσαλονίκης θα στεγαστεί σε ακίνητο του Δήμου. Οι άλλοι εταίροι μας στην προσπάθεια βοηθάνε σε ανθρώπινους πόρους, τεχνογνωσία, κλπ.
Ο ρόλος του καταλύτη, όμως, είναι και ο κύριος ρόλος μας. Επιδιώκουμε, δηλαδή, και πετυχαίνουμε την συνεργασία όλων προς όφελος όλων.
Έναν εχθρό βλέπω, μόνο, τον χρόνο. Οι εταιρείες που κλείνουν δεν ξανανοίγουν. Οι νέοι που φεύγουν δεν ξαναγυρίζουν πίσω. Πρέπει να προλάβουμε. Πρέπει να πάμε όλοι μαζί, τώρα, γιατί αλλιώς, σε πέντε με δέκα χρόνια θα είναι αργά.
