Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνωρίζει το σημαντικό ρόλο που έχουν τα Ευφυή Συστήματα Μεταφορών – ΕΣΜ – στην υλοποίηση του στόχου της να ενισχύσει τις καθαρές – πράσινες – μεταφορές και να βελτιώσει την αποδοτικότητα και την ασφάλεια των μεταφορών. Ωστόσο, παρατηρείται έλλειψη ισχυρών και καινοτόμων επιχειρηματικών μοντέλων για υπηρεσίες ΕΣΜ, όπως για παράδειγμα στην προστασία-ασφάλεια οχημάτων και στα συστήματα παρακολούθησης-διαχείρισης της κυκλοφορίας.
Για την υποστήριξη της ανάπτυξης καινοτόμων επιχειρηματικών μοντέλων και αποτελεσματικών πολιτικών, είναι απαραίτητη μια καλύτερη κατανόηση των παραγόντων που επηρεάζουν την ανάπτυξη των ΕΣΜ. Το έργο NEWBITS («NEW Business models for ITS») του HORIZON 2020, έχει ως στόχο να συμβάλλει σε αυτήν τη βελτίωση της κατανόησης αξιολογώντας τα εμπόδια και τις δυνατότητες που επηρεάζου την ανάπτυξη τέτοιων υπηρεσιών. Επιπρόσθετα, εξετάζει την επίδραση των εξωτερικών παραγόντων και τάσεων στη μελλοντική συνάφεια των φραγμών και των δυνατοτήτων.
Μια βαθύτερη ανάλυση και περιγραφή των παραγόντων αυτών έχει επιτευχθεί μέσω του πρόσφατα δημοσιοποιημένου παραδοτέου του έργου «D 2.2: Αξιολόγηση των κυρίων εμποδίων και βασικών δεικτών απόδοσης (KPIs) για την υλοποίηση των υπηρεσιών ΕΣΜ». Με βάση τη βιβλιογραφική ανασκόπηση και τα αποτελέσματα μιας πανευρωπαϊκής διαδικτυακής έρευνας μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών, που συμπληρώθηκε με την αξιολόγηση 94 υπηρεσιών ΕΣΜ που εφαρμόζονται επί του παρόντος στην ΕΕ, στις ΗΠΑ και την Αυστραλία, προσδιορίστηκαν τα πιο σημαντικά εμπόδια και δυνατότητες σε σχέση με συγκεκριμένα τμήματα της αγοράς και τύπους υπηρεσιών.
Τα αποτελέσματα του D 2.2 καταδεικνύουν πως η συνάφεια των εμποδίων και δυνατοτήτων για την ανάπτυξη των υπηρεσιών ΕΣΜ διαφέρει σημαντικά μεταξύ των διαφορετικών τμημάτων της αγοράς. Επίσης διαφάνηκε, πως η έλλειψη ελκυστικών επιχειρηματικών μοντέλων, πολιτικών ιεράρχησης προτεραιοτήτων, συνεργασίας μεταξύ ενδιαφερομένων μερών και διαλειτουργικότητας μεταξύ των υπηρεσιών είναι κοινά εμπόδια για όλα τα τμήματα αγοράς. Αντίστοιχα, και οι δυνατότητες διατρέχουν την αγορά των ΕΣΜ, όπως για παράδειγμα η αύξηση της πολιτικής δέσμευσης. Επιπρόσθετα, η αυξημένη δημοτικότητα της υπηρεσίας «Mobility-as–a-Service» (MaaS), περισσότερες ΣΔΙΤ συμφωνίες και το υψηλότερο επίπεδο συμμετοχής τελικών χρηστών αναγνωρίστηκαν ως περαιτέρω σημαντικοί παράγοντες ανάπτυξης των ΕΣΜ υπηρεσιών.
Η μελέτη υπογραμμίζει επίσης την αναμενόμενη αλλαγή των προαναφερθέντων φραγμών και δυνατοτήτων καθώς επηρεάζονται από τάσεις όπως η αστικοποίηση, η αυξημένη προσοχή στη βιωσιμότητα, αναδυόμενες τεχνολογίες (π.χ 5G), δημογραφικές αλλαγές και η αυξημένη ζήτηση για πολυτροπικές μεταφορές. Αυτές οι τάσεις μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση πολιτικών δεσμεύσεων και περισσότερο ελκυστικά επιχειρηματικά μοντέλα.
